در مورد ذکر سجود باید گفت انسان هر ذکری که در رکوع و سجود بگوید کافی است و احتیاطاً[1] آن ذکر به انداز? سه مرتبه “سبحان الله” در رکوع و سجده و یا یک مرتبه “سبحان ربی العظیم و بحمده” در رکوع و یک مرتبه «سبحان ربی الاعلی و بحمده» در سجده کمتر نباشد.[2]

طبق نظر برخی از فقهای معاصر به احتیاط واجب در رکوع “سُبْحانَ رَبِّیَ الْأَعْلى‏ وَ بِحَمْدِهِ” نگوید[3] و همچنین “سبحان ربی العظیم و بحمده”  را در سجده نگوید.[4]

در بار? اذکاری که می توان در رکوع و سجود گفت روایاتی به ما رسیده است:

در روایتی از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که فرمودند: “من از قرائت در رکوع و سجود نهی شده ام. پس در رکوع خداوند را بزرگ بدارید و در سجده زیاد دعا کنید که سزاوار است مستجاب شود”.[5]

امام صادق (ع) از پدر بزرگوارشان و او از امیرالمؤمنین (ع) روایت کرده: “قرائتی در رکوع و سجود نیست. در رکوع و سجود تنها مدح خدای عز وجل است و بعد از آن درخواست و دعا، پس قبل از دعا با مدح و ثنای خدای عز وجل شروع کنید، سپس دعا کنید”.[6]

علامه مجلسی ذیل این حدیث فرموده اند: این حدیث دلالت بر استحباب ذکر و دعا در رکوع دارد.[7] و گفتن ذکر صلوات نیز در رکوع و سجود مستحب است بعد از ذکر یا قبل از آن[8] و این هم خود نوعی دعا است.[9]

برای آگاهی بیشتر مراجعه شود به:

نمایه: فضیلتصلوات در رکوع و سجده، سؤال شماره 2376 (سایت اسلام کوئست: 3691).

کلیدواژه: نماز، رکوع، سجده.



[1]. این احتیاط از دیدگاه امام خمینی (ره) احتیاط واجب است.

[2]. توضیح المسائل مراجع، ج 1، ص 562?

[3] . همان، زنجانی.

[4] . همان، ص 571?

[5] . عاملی، حر، وسائل‏الشیعة، ج  6، ص  309?  “وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ هَارُونَ الزَّنْجَانِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عَبْدِ الْعَزِیزِ عَنْ أَبِی عُبَیْدٍ الْقَاسِمِ بْنِ سَلَّامٍ بِأَسَانِیدَ مُتَّصِلَةٍ إِلَى النَّبِیِّ (ص) قَالَ إِنِّی قَدْ نَهَیْتُ عَنِ الْقِرَاءَةِ فِی الرُّکُوعِ وَ السُّجُودِ فَأَمَّا الرُّکُوعُ فَعَظِّمُوا اللَّهَ فِیهِ وَ أَمَّا السُّجُودُ فَأَکْثِرُوا فِیهِ الدُّعَاءَ فَإِنَّهُ قَمِنٌ أَنْ یُسْتَجَابَ لَکُمْ  أَیْ جَدِیرٌ وَ حَرِیٌّ أَنْ یُسْتَجَابَ لَکُمْ.

[6] . عبدالله بن جعفر حمیری قمی، قرب الاسناد، ص 66؛ عاملی، حر، وسائل‏الشیعة، ج 6، ص 309- 8046، عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ فِی قُرْبِ الْإِسْنَادِ عَنِ السِّنْدِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِی الْبَخْتَرِیِّ عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ أَنَّ عَلِیّاً (ع) کَانَ یَقُولُ لَا قِرَاءَةَ فِی رُکُوعٍ وَ لَا سُجُودٍ إِنَّمَا فِیهِمَا الْمِدْحَةُ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ الْمَسْأَلَةُ فَابْتَدِءُوا قَبْلَ الْمَسْأَلَةِ بِالْمِدْحَةِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ اسْأَلُوا بَعْدَهُ.

[7] . مجلسی،محمد باقر، بحارالانوار، ج 82، ص 105?

[8] . یزدی، سید محمد کاظم، العروة الوثقی، ج 2، ص 553?